Уроки по Joomla 3 можно найти здесь: http://joomla3x.ru/
Понедельник, 24 апреля 2023 17:14

Улуустааҕы “Саха сахатынан кэрэ” сэминээр

Автор

Муус устар 20 күнүгэр Чыаппара нэһилиэгин оҕону сайыннарар “Алгыс” уһуйааныгар улуустааҕы “Саха сахатынан кэрэ” сэминээр ыытылынна.    Чыаппара нэһилиэгэр бастакы уһуйаан 1958 с. арыллыбыта. Бастакы сэбиэдиссэйинэн Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, аатырбыт артиллерист, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна Гаврил Дмитриевич Протодьяконов ананан 1972 сылга диэри үлэлээбитэ. 1972с. эбии дьиэ тутуллан, оруобуна үйэ аҥара сылын о5олору ылан үлэлии олорор. Бу үөрэх дьылыгар уһуйааҥҥа 30 кырачаан сылдьар.

WhatsApp Image 2023 04 21 at 10.43.58 1

Билигин оҕо төрөөбүт тылынан саҥарбат буолуута улахан кыһалҕаҕа кубулуйан эрэр. Ханнык баҕарар норуот бэйэтин тылынан саҥарбат, өбүгэтин үгэһин умуннаҕына, сүтэрдэҕинэ симэлийэр дииллэрэ оруннаах. Ону өйдөөн иитээччилэр оҕолорун олох кыра саастарыттан өбүгэ үгэстэригэр, ырыатыгар-тойугар, оонньуутугар иитэн-такайан, эйгэ тэрийэн сайыннараллар. 1990-с сылларга улууска бастакылар кэккэлэригэр үлэлээбит Галина Афанасьевна Аммосова этнопедагог, Полина Николаевна Дьячковская фольклорист элбэх көлүөнэ ыччакка сахалыы тыыны иҥэрэн иитэн таһаарбыттара. Билигин даҕаны кинилэр уопуттара сүҥкэн кылаат, олук буолар. Ол курдук Галина Афанасьевна “Үрүҥ Айыыга аналлаах оҕо ыһыаҕын сиэрэ-туома”, “Кыра саастаах оҕолору сиэргэ-туомҥа уһуйуу программата”, Полина Николаевна “Оҕону саха ырыатыгар-тойугар, музыкатыгар үөрэтии программата” пособияларынан туһанан үлэлииллэр.

WhatsApp Image 2023 04 21 at 10.43.59 2

Бу күһүҥҥэттэн “Ситим” фольклор куруһуогун Пахомова М.А салайан үлэлэтэр. Саха балаҕана муннук тутуллан оҕолор сахалыы эйгэҕэ угуттанан көҥүл туойан, чабырҕахтаан, олоҥхолоон, сахалыы интсруменнарга оонньоон көрүстүлэр. Марфа Афанасьевна маастар-кылааһыгар кылыһах таһаарыы араас ньымаларын көрдөрдө.

WhatsApp Image 2023 04 21 at 10.44.00 2

Итээччилэр Баишева Анна Федосеевна, Копырина Саргылана Михайловна «Өбүгэ ыллыга» фольклор жанрдарын туһанан оҕолорго сөптөөх оонньуу хонуутун оҥорбуттар. Оҕолор оонньуу таарыйа таабырыны таайаллар, сомоҕо домохтору салҕаан этэллэр, олоҥхо ис хоһоонуттан ыйытыктарга хоруйдууллар. Уһуйаан саастаах оҕо билиэхтээх бырагырааммата барыта ыйытыгынан киирэр, боппуруостар оҕоҕо өйдөнөр кына чопчу туруоруллан оҕо тутатына эппиэттээн иһэр. Ноговицына Мария Гаврильевна, Попова Анна Дмитриевна сахалыы төрүт оонньуунан уол оҕону эрчийии ньымаларын көрдөрдүлэр.

Протодьяконова Саргылана Семеновна «Ситим» бырайыакка уһуйаан инники үлэтин былаанын билиһиннэрдэ.Хас биирдии иитээччи үлэтин хайысхатынан үгүс былааннары, соруктары ылыммыттар. Оскуоланы кытта ыкса ситимнээхтик уонна түөлбэ түмсүүлэрин кытта элбэх үлэ ыытан биир тэҥник ылынан, өйөһөн түмсүүлээхтик үлэлээн олороллор. Түмүллүбүт үлэ уопутун чопчулаан улууска тарҕатыыга сыаллаах үлэлэһэллэрин биллэрдилэр.

WhatsApp Image 2023 04 21 at 10.43.57 1

            «Алгыс» уһуйааҥҥа туруоруммут сыаллара олоххо киирэригэр, элбэх дьон махтала кэлэ турарыгар баҕарабыт.

Прочитано 123 раз
Решаем вместе
Есть предложения по организации учебного процесса или знаете, как сделать школу лучше?